Wypadki z udziałem pieszych to prawdziwa zmora polskich dróg. Mimo zmian w przepisach ruchu drogowego nadal jest ich bardzo dużo. Wiele z nich kończy się śmiercią pieszego, który najczęściej nie ma szans w starciu z pojazdem. Dowiedz się, jaka kara jest przewidziana za potrącenie pieszego.
- Kim jest pieszy w ruchu drogowym?
- Kiedy pieszy ma pierwszeństwo na pasach?
- Potrącenie pieszego na pasach – jaka kara jest za to przewidziana?
- Co grozi za potrącenie pieszego na pasach przez kierowcę w stanie nietrzeźwości?
- Potrącenie pieszego na pasach – jaki mandat jest za to przewidziany?
- Co sąd bierze pod uwagę przy ustalaniu kary za potrącenie pieszego?
- Odszkodowanie za potrącenie pieszego – co trzeba wiedzieć?
- Jak przebiega procedura ubiegania się o odszkodowanie za potrącenie?
- Podsumowanie
Kim jest pieszy w ruchu drogowym?
Przede wszystkim należy ustalić, kim jest pieszy w ruchu drogowym. Zgodnie z ustawą z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym, czyli kodeksem drogowym, jest to osoba, która porusza się po chodniku lub poboczu drogi. Do tej kategorii zalicza się także pieszego prowadzącego lub ciągnącego rower, motocykl, motorower lub wózek, a także znajdującego się na drodze poza pojazdem. Jest to także dziecko przed 10. rokiem życia, które jedzie rowerem i znajduje się pod opieką osoby dorosłej.
Kiedy pieszy ma pierwszeństwo na pasach?
Zgodnie z przepisami ruchu drogowego pieszy ma pierwszeństwo na pasach. Wszyscy uczestnicy muszą zachować szczególną ostrożność, zbliżając się do przejścia, jednak to właśnie piesi mają prawo jako pierwsi je pokonać. Samochody oraz inne pojazdy muszą się zatrzymać i im to umożliwić.
1 czerwca 2021 roku weszły w życie nowe przepisy, które nakazują ustąpienie pierwszeństwa pieszym, który już są na przejściu, a także tym, którzy dopiero na nie wchodzą. Dotyczy to więc sytuacji, gdy człowiek stojący przy przejściu ma np. jedną nogę uniesioną w powietrzu, co może wyraźnie sugerować, że ma zamiar na nie wejść. Pierwszeństwo nie oznacza jednak, że piesi nie muszą zachować ostrożności. Wręcz odwrotnie – przepisy prawa jasno wskazują, że niezbędne jest zwiększenie uwagi i dostosowanie zachowania do warunków oraz sytuacji na drodze w taki sposób, aby możliwa była szybka reakcja.
Pamiętaj! Piesi nie mogą wykorzystywać pierwszeństwa w sposób niedozwolony. Oznacza to, że nie mogą wtargnąć na przejście nagle i bez uprzedzenia. Pieszy, który wejdzie na pasy mimo tego, że pojazd znajdował się bardzo blisko i nie był w stanie wyhamować, jest winny, jeśli dojdzie do kolizji.
Potrącenie pieszego na pasach – jaka kara jest za to przewidziana?
Kodeks karny, a dokładniej art. 177 jasno wskazuje, jaka kara grozi za potrącenie pieszego na pasach:
- pozbawienie wolności do 3 lat – w przypadku, gdy poszkodowany pieszy w wyniku wypadku doznał uszczerbku na zdrowiu w stopniu lekkim lub średnim, nawet gdy był on wynikiem nieumyślnego działania,
- pozbawienie wolności od 6 miesięcy do 8 lat – w przypadku, gdy potrącony pieszy doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub poniósł śmierć.
Uszczerbek na zdrowiu jest uszkodzeniem narządu, organu lub układu skutkujący trwałym upośledzeniem czynności organizmu. Powstaje on na skutek nieszczęśliwego wypadku.
Co grozi za potrącenie pieszego na pasach przez kierowcę w stanie nietrzeźwości?
Jeszcze surowsze kary są przewidziane dla kierowców, którzy spowodowali wypadek, będąc w stanie nietrzeźwości lub uciekli z miejsca zdarzenia. Ustawodawca ustalił dla nich następujące możliwości:
- potrącenie na pasach bez ofiar śmiertelnych – kara do 4,5 roku pozbawienia wolności, a także zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres od 3 do 15 lat oraz grzywna w wysokości od 10 000 do 60 000 zł,
- potrącenie na pasach, którego skutkiem jest uszczerbek na zdrowiu lub śmierć – kara od 2 do 12 lat pozbawienia wolności, a także dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz grzywna w wysokości od 10 000 do 60 000 zł.
Warto wiedzieć, że polskie przepisy prawa rozróżniają stan nietrzeźwości oraz po spożyciu alkoholu. O pierwszym z nich można mówić, gdy we krwi znajduje się więcej niż 0,5 promila alkoholu lub zawartość w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg. Z kolei stan po spożyciu alkoholu jest wtedy, gdy jego stężenie we krwi mieści się w przedziale od 0,2 do 0,5 promila.
Potrącenie pieszego na pasach – jaki mandat jest za to przewidziany?
Maksymalna kara, którą może zostać ukarany kierowca dopuszczający się potrącenia pieszego, wynosi 2 500 zł. Mandat składa się z dwóch kwot: 1 500 zł za nieustąpienie pierwszeństwa oraz 1 000 zł za spowodowanie zagrożenia na drodze. Jednak w przypadku recydywy, czyli tego samego wykroczenia popełnionego w ciągu 2 lat, kara może wynosić nawet 3 000 – 6 000 zł. Dodatkowo kierowca zostanie ukarany punktami (od 10 do 15).
Co sąd bierze pod uwagę przy ustalaniu kary za potrącenie pieszego?
Każdy przypadek potrącenia pieszego jest rozpatrywany indywidualnie przez sąd. Pod uwagę bierze on następujące parametry:
- uszczerbek na zdrowiu – im jest on większy, tym wyższy wymiar kary,
- zachowanie pieszego – sąd sprawdza, m.in. czy zachował on ostrożność, zbliżając się do przejścia, nie przechodził w niedozwolonym miejscu itp.,
- zachowanie kierowcy – weryfikowana jest zastosowanie się do przepisów ruchu drogowego, dostosowanie prędkości itd., a także to, jak zachował się po wypadku (ucieczka z miejsca zdarzenia itp.).
Sąd bierze pod uwagę także stan trzeźwości pieszego i kierowcy. Weryfikuje, czy zdarzenie było wynikiem nieumyślnego działania, czy też nastąpiło z premedytacją.
Odszkodowanie za potrącenie pieszego – co trzeba wiedzieć?
Poszkodowany pieszy może wnioskować o przyznanie odszkodowania. Przewiduje się dwa scenariusze:
kierowca miał ważną polisę OC – wtedy pieszy zgłasza się bezpośrednio do towarzystwa sprawcy,
kierowca nie miał ważnej polisy OC lub zbiegł z miejsca zdarzenia – pieszy zgłasza się do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.
Wysokość odszkodowania jest ustalana indywidualnie. Może ono obejmować np. pokrycie kosztów leczenia i rehabilitacji, zwrot utraconych dochodów oraz rentę za uszczerbek na zdrowiu. Kierowca, który w chwili zdarzenia drogowego miał ważne OC, nie musi pokrywać szkód. Zajmie się tym jego ubezpieczyciel. Więcej problemów czeka kierujących, którzy potrącili pieszego samochodem bez OC lub uciekli z miejsca zdarzenia. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wypłaci poszkodowanym odszkodowanie, ale będzie żądał od sprawcy zwrotu poniesionych kosztów.
Jak przebiega procedura ubiegania się o odszkodowanie za potrącenie?
Wiele towarzystw ubezpieczeniowych umożliwia wygodne zgłoszenie roszczenia z polisy sprawcy wypadku. Wystarczy wypełnić formularz oraz załączyć niezbędne dokumenty. Takiego zgłoszenia można również dokonać telefonicznie, mailowo czy drogą pocztową. Sprawca wypadku powinien bez oporów podać numer polisy OC, który jest niezbędny do rozpoczęcia procedur.
Może jednak się zdarzyć, że kierowca nie chce podawać takich informacji. Poszkodowany może ustalić numer polisy, korzystając z bazy Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Ubieganie się o wypłatę odszkodowania warto zacząć jak najszybciej. Znacząco przyspieszy to cały proces. Należy pamiętać o tym, że roszczenia się przedawniają.
Podsumowanie
- Kierowcy zbliżający się do przejść dla pieszych mają obowiązek ustąpić pierwszeństwa wszystkim, którzy się na nich znajdują lub mają zamiar na nie wejść.
- Piesi także muszą zachować szczególna ostrożność przy przechodzeniu przez jezdnię. Nie mogą stwarzać zagrożenia dla innych uczestników ruchu drogowego.
- Kierowca, który potrąci pieszego, musi liczyć się z konsekwencjami prawnymi. W zależności od stopnia uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego grozi za to kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.
- Poszkodowany pieszy ma prawo wnioskować o wypłatę odszkodowania z OC sprawcy. Jeśli nie można go ustalić lub nie miał ważnego odszkodowania, to podmiotem odpowiedzialnym jest Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
