Jeszcze kilka lat temu prawo jazdy było obowiązkowym dokumentem podczas kontroli drogowej. Obecnie pojawiły się rozwiązania cyfrowe, które pozwalają na jego pozostawienie w domu. Co zrobić, by móc podróżować bez fizycznego, plastikowego prawa jazdy? Jakie dokumenty trzeba mieć przy sobie podczas kontroli?
Czy trzeba mieć prawo jazdy przy sobie?
Jeszcze kilka lat temu każdy kierowca musiał mieć przy sobie fizyczne prawo jazdy. Brak tego dokumentu w trakcie kontroli drogowej wiązał się z mandatem. W 2020 roku w życie wszedł jednak przepis, który umożliwia policji korzystanie z cyfrowych baz danych. Dzięki temu kierowcy nie muszą mieć przy sobie plastikowego dokumentu.
W ostatnich latach Ministerstwo Infrastruktury we współpracy z Ministerstwem Cyfryzacji wprowadziło zmiany, które miały za zadanie ograniczyć liczbę dokumentów, jakie kierowca musi mieć przy sobie w trakcie korzystania z pojazdu. W wyniku tej decyzji najpierw zniesiono obowiązek wożenia ze sobą dowodu rejestracyjnego auta, a także potwierdzenia wykupienia policy OC. Kolejnym krokiem była zmiana z 5 grudnia 2020 roku. Zgodnie z nią kierowca nie musi już mieć przy obie również fizycznego prawa jazdy.
Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców
Obecnie policja korzysta z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców. To obszerna baza danych, w której znajdują się podstawowe informacje o pojeździe i jego właścicielu. Nie są one jednak aktualizowane zbyt często – mogą nie pokrywać się z wiadomościami gromadzonymi np. przez jednostki powiatowe. Zjawisko to może rodzić problemy zwłaszcza w przypadku początkujących kierowców. Zdarza się bowiem, że informacje o wyrobieniu prawa jazdy nie zostały jeszcze umieszczone w bazie CEPiK, co może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi w razie kontroli. Sposobem na poradzenie sobie z tym problemem jest wożenie fizycznego dokumentu lub aktywacja jego elektronicznej wersji w aplikacji.
Dowód osobisty w trakcie jazdy samochodem
Jazda bez dokumentu prawa jazdy jest jak najbardziej możliwa. W trakcie korzystania z pojazdu trzeba jednak mieć pry sobie dowód osobisty. W innym przypadku policjant nie ma możliwości zweryfikowania tożsamości danej osoby.
Obecnie istnieje jednak możliwość pozostawienia plastikowego dowodu osobistego w domu i korzystania z jego cyfrowej wersji. W Polsce powstał system mObywatel – aplikacja, w której znajdują się wszystkie najważniejsze dokumenty polskich obywateli.
Prawo jazdy w mObywatel
Od 5 grudnia 2020 roku kierowcy mogą korzystać z wirtualnej wersji swojego prawa jazdy. Dokument jest widoczny w aplikacji mObywatel, po zalogowaniu z wykorzystaniem bankowości mobilnej lub profilu zaufanego. Znajduje się tam nie tylko dokument, lecz także informacja o punktach karnych. Takie rozwiązanie przydaje się m.in. w sytuacji, gdy podczas kontroli policjant nie jest w stanie zweryfikować danych kierowcy w systemie CEPiK – np. w razie jego awarii.
Aplikacja mObywatel daje dostęp również do innych dokumentów ważnych dla kierowcy, takich jak:
- dowody rejestracyjne i karty pojazdów należących do danego kierowcy,
- polisa OC wykupiona przez daną osobę – wraz z terminem ważności (aplikacja może powiadomić Cię o zbliżającym się wygaśnięciu ubezpieczenia nawet na 30 dni przed tą datą),
- numery VIN samochodów zarejestrowanych na konkretną osobę,
- liczba punktów karnych.
Z pełnej funkcjonalności aplikacji mObywatel można korzystać jedynie wtedy, gdy poruszasz się samochodem należącym do Ciebie. Jeśli pojazd jest pożyczony lub leasingowany, w niektórych przypadkach konieczne będzie zabranie ze sobą fizycznej karty i dowodu rejestracyjnego.
Jazda bez prawa jazdy a zgubiony dokument
Jazda bez fizycznego prawa jazdy jest oczywiście możliwa, jednak w sytuacji, gdy plastikowy dokument zgubił się, należy podjąć odpowiednie kroki. Konieczne jest zgłoszenie tego faktu na policji. W prawie jazdy znajdują się bowiem dane, które mogą zostać wykorzystane do zaciągnięcia pożyczki na Twoje nazwisko.
Kierowca może złożyć wniosek o wydanie duplikatu prawa jazdy. Należy dostarczyć go do wydziału komunikacji – w starostwie powiatowym lub urzędzie miasta bądź dzielnicy, w zależności od miejsca zamieszkania. Procedura ta nie jest skomplikowana. W czasie oczekiwania na nowe prawo jazdy wciąż można bez problemu korzystać z samochodu.
Wyjątki od obowiązujących zasad
Czy trzeba mieć prawo jazdy przy sobie? W większości przypadków odpowiedź na to pytanie brzmi „nie” Zdarzają się jednak sytuacje, w których konieczne jest zabranie ze sobą fizycznego dokumentu lub jego cyfrowej wersji w aplikacji mObywatel. Obowiązek ten dotyczy osób, które:
- nie są właścicielami pojazdów, którymi jeżdżą,
- pochodzą z zagranicy i nie mają polskiego prawa jazdy,
- poruszają się po drogach poza Polską – w innych krajach przepisy znacznie różnią się od siebie.
Oznacza to, że prawo jazdy należy mieć przy sobie również podczas korzystania z wynajętego lub leasingowanego samochodu. Obecnie taki dokument jest jednak dostępny również w wersji elektronicznej, wraz z dowodem osobistym. mObywatel to oficjalna aplikacja akceptowana przez polskie służby – dzięki niej nie trzeba martwić się brakiem dokumentu w nagłych sytuacjach, gdy konieczne jest skorzystanie z nie swojego samochodu.
Podsumowanie
- Od 5 grudnia 2020 roku nie ma konieczności posiadania przy sobie prawa jazdy, jednak w niektórych przypadkach taki krok może uprościć formalności – zdarza się też, że system CEPiK ulega awariom, co uniemożliwia pobranie danych z bazy.
- Alternatywą dla fizycznego prawa jazdy jest dokument dostępny w aplikacji mObywatel, który ma dokładnie taką samą moc prawną i jest akceptowany przez wszystkie patrole policji.
