Zawracanie na skrzyżowaniu to manewr, który może wydawać się prosty. Jednak wykonany nieprawidłowo może narazić na mandat, a nawet być przyczyną wypadku. Kiedy można zawrócić na skrzyżowaniu w legalny i bezpieczny sposób? Poznaj zasady tej zmiany kierunku jazdy z sygnalizacją świetlną oraz bez niej!
Zawracanie według przepisów
Zawracanie to manewr, który polega na zmianie kierunku jazdy o 180 stopni, w wyniku czego pojazd zaczyna poruszać się w przeciwnym kierunku na tej samej jezdni. Podczas zawracania kierowca jest zobowiązany do zachowania szczególnej ostrożności. Oznacza to, że musi zwiększyć uwagę, dostosować prędkość do warunków na drodze oraz upewnić się, że manewr nie spowoduje zagrożenia ani utrudnienia ruchu innym uczestnikom. Przed rozpoczęciem zawracania należy zasygnalizować zamiar zmiany kierunku jazdy za pomocą kierunkowskazu.
Przepisy ruchu drogowego wyraźnie wskazują miejsca, w których zawracanie jest zabronione. Nie można wykonać tego manewru:
- w tunelu,
- na moście,
- na wiadukcie,
- na drodze jednokierunkowej,
- na autostradzie,
- na drodze ekspresowej (z wyjątkiem skrzyżowania lub wyznaczonego miejsca)
- w warunkach, w których manewr mógłby zagrozić bezpieczeństwu ruchu lub go utrudnić.
O zakazie zawracania informują też znak B-23, linia ciągła, sygnalizacja kierunkowa S-3 bez strzałki zawracania oraz znaki typu C.
Kiedy można zawrócić na skrzyżowaniu? Skrzyżowania bez sygnalizacji świetlnej
Jeśli przy skrzyżowaniu nie ma sygnalizacji świetlnej, znaczenie mają znaki poziome, które wyznaczają kierunki jazdy z poszczególnych pasów ruchu. Jeśli nie zakazują zawracania (np. brak strzałki w lewo), manewr ten jest dozwolony. Oczywiście można go wykonać pod warunkiem zachowania ogólnych zasad ruchu drogowego.
Na skrzyżowaniach równorzędnych bez sygnalizacji świetlnej i znaków, które wyznaczają pierwszeństwo, zawracanie również jest dozwolone. W takiej sytuacji kierowca wykonujący manewr musi ustąpić pierwszeństwa pojazdom nadjeżdżającym z prawej strony, a także tym jadącym z naprzeciwka.
Zawracanie na skrzyżowaniu z sygnalizacją
Zawracanie na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną jest możliwe pod pewnymi warunkami. Są one uzależnione od rodzaju sygnalizacji oraz oznakowania poziomego i pionowego. Jeśli na sygnalizatorze kierunkowym jest strzałka w dół, można zawracać.
Na skrzyżowaniu z sygnalizatorem świetlnym bez strzałek kierunkowych zawracanie też jest dozwolone, pod warunkiem braku znaków drogowych zakazujących tego manewru. Zielone światło zezwala na wjazd na skrzyżowanie, ale kierowca musi ustąpić pierwszeństwa pojazdom jadącym z przeciwnego kierunku na wprost.
Nawet jeśli sygnalizacja świetlna nie reguluje bezpośrednio kwestii zawracania, należy zawsze zwracać uwagę na znaki drogowe (pionowe i poziome). Jeśli nie ma zakazu zawracania ani zakazu skrętu w lewo, manewr ten jest dozwolony. Znak poziomy P-8b (strzałka kierunkowa w lewo) również zezwala na zawracanie. Należy jednak pamiętać, że znak P-8c (strzałka w kształcie litery U) pozwala jedynie na skręt w lewo.
Kiedy nie można zawracać na skrzyżowaniu?
Chociaż zawracanie na skrzyżowaniu jest często wygodnym manewrem, to są sytuacje, w których jest to zabronione. Przepisy ruchu drogowego oraz oznakowanie skrzyżowania jasno określają, kiedy nie można go wykonać.
- Jeśli sygnalizator świetlny wskazuje wyłącznie strzałkę kierunkową w lewo, oznacza zakaz zawracania na skrzyżowaniu.
- Gdy zakaz skrętu w lewo (B-21) jednocześnie zabrania zawracania na najbliższym skrzyżowaniu.
- Kiedy zakaz zawracania (B-23) jednoznacznie wskazuje na zakaz wykonywania manewru.
- Na drogach, na których określony kierunek jazdy regulowany jest znakiem nakazu (znaki typu C) nie można zawracać.
- Jeśli zawracanie wymaga przekroczenia linii ciągłej lub podwójnej ciągłej.
Nie można również zawracać, jeśli manewr wiąże się z wjazdem na pas ruchu przeznaczony wyłącznie dla innego kierunku jazdy.
Jak powinno wyglądać poprawne zawracanie na skrzyżowaniu?
Przed rozpoczęciem manewru zawracania należy zachować szczególną ostrożność. Kierowca musi upewnić się, że nie ma żadnych przeszkód ani nadjeżdżających pojazdów. Powinien także dostosować prędkość do warunków panujących na drodze.
Przed wykonaniem zawracania kierowca powinien zająć lewy, najbardziej skrajny pas jezdni. Podczas wykonywania tej czynności, która jest nieodłącznym elementem zawracania, kierowca musi ustąpić pierwszeństwa pojazdom jadącym na pasie, na który zamierza wjechać. Powinien przepuścić także pojazdy wjeżdżające z prawej strony. Nie wolno blokować drogi kierowcom, którzy chcą skręcić na skrzyżowaniu w lewo.
Zawsze należy zasygnalizować zamiar zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu za pomocą kierunkowskazu. Po wykonaniu manewru należy niezwłocznie wyłączyć kierunkowskaz.
Mandat za zawracanie na skrzyżowaniu [2024]
Mandaty za nieprawidłowe lub niedozwolone zawracanie mogą sięgać nawet kilku tysięcy złotych, a w skrajnych przypadkach prowadzą do utraty prawa jazdy czy poniesienia odpowiedzialności karnej.
- Jeśli zawracanie stwarza zagrożenie bezpieczeństwa lub utrudnia ruch, mandat może wynieść od 200 do 400 zł.
- Zawracanie w tunelu, na moście, wiadukcie lub drodze jednokierunkowej grozi mandatem w wysokości 200 zł i 5 punktami karnymi.
- Na autostradzie kara jest znacznie wyższa – 2 000 zł i 12 punktów karnych.
- Za niestosowanie się do strzałek kierunkowych na pasie ruchu grozi mandat w wysokości 250 zł.
- Za nieprzestrzeganie znaku B-23 Zakaz zawracania grozi mandat do 3 000 zł i 5 punktów karnych.
- Zawracanie na skrzyżowaniu z sygnalizatorem, który wskazuje wyłącznie lewy kierunek, może być potraktowane jako ignorowanie sygnałów świetlnych i skutkować mandatem do 500 zł i 15 punktów karnych.
Do konsekwencji zawracania w niedozwolonym miejscu należą też utrata zniżek z ubezpieczenia OC, obciążenie kosztami naprawy uszkodzonych pojazdów, a także wypłaty odszkodowań dla poszkodowanych osób.
Jeśli nieprawidłowe zawracanie doprowadzi do kolizji, sprawca zostanie ukarany mandatem w wysokości co najmniej 1 000 zł oraz 6 punktami karnymi. Może też zostać na niego nałożony mandat za wykroczenie, które było bezpośrednią przyczyną kolizji, np. za przekroczenie prędkości czy nieustąpienie pierwszeństwa. Jeśli dojdzie do wypadku, czyli zdarzenia drogowego, w którym ktoś odniósł obrażenia skutkujące rozstrojem zdrowia na dłużej niż 7 dni, sprawca odpowiada za przestępstwo. Wówczas grozi mu kara pozbawienia wolności do 3 lat (lub do 8 lat w razie ofiary śmiertelnej).
Podsumowanie
- Zawracanie jest dozwolone wszędzie tam, gdzie nie jest to wyraźnie zabronione, przy zachowaniu szczególnej ostrożności i ustąpieniu pierwszeństwa innym pojazdom.
- Zawracanie na skrzyżowaniu bez sygnalizacji jest możliwe, jeśli nie ma znaków poziomych zakazujących tego manewru lub na skrzyżowaniach równorzędnych.
- Zawracanie na skrzyżowaniu z sygnalizacją jest dozwolone przy sygnalizatorze kierunkowym ze strzałką w dół, przy zielonym świetle bez strzałek (z ustąpieniem pierwszeństwa pojazdom z naprzeciwka), a także w sytuacji braku zakazu zawracania i obecności znaku poziomego P-8b.
- Kierowca jest obowiązany zasygnalizować zamiar zawracania za pomocą kierunkowskazu.
- Mandaty za nieprawidłowe zawracanie mogą sięgać nawet kilku tysięcy złotych, a w skrajnych przypadkach prowadzić do utraty prawa jazdy czy poniesienia nawet odpowiedzialności karnej.
