W standardowych warunkach kierowca, żeby zwolnić lub zatrzymać samochód, musi nacisnąć pedał hamulca. Nie zawsze jest to jednak dobre rozwiązanie. W niektórych sytuacjach trzeba bowiem hamować tak dużo i często, że mogłoby to doprowadzić do awarii całego układ. Zamiast tego warto zastosować hamowanie silnikiem. Co to jest? Jak je prawidłowo wykonać i co warto o nim wiedzieć?
Hamowanie silnikiem — co to?
Aby dowiedzieć się, jak wykorzystywać alternatywną metodę hamowania, przede wszystkim trzeba wiedzieć, co to hamowanie silnikiem. Jest to sposób na spowolnienie samochodu bez użycia pedału hamulca, który standardowo służy właśnie do tego celu, ale nie zawsze równie dobrze się sprawdzi.
W celu zahamowania silnikiem należy zdjąć nogę z pedału gazu, a następnie zacząć stopniowo redukować bieg. Wtedy dojdzie do szeregu reakcji, w wyniku których prędkość, z jaką porusza się auto, zacznie spadać. Koła będą się wolniej obracały, a Ty nie będziesz musiał zdzierać tarcz hamulcowych, aby jechać wolniej.
Z czego wynika taka reakcja? Jest to spowodowane zasadą działania samego samochodu i fizyką. Gdy puścisz pedał gazu, zamkniesz zawór wlotu powietrza. W efekcie ograniczysz jego przepływ do cylindrów. Energia będzie wysysana, a samochód zacznie hamować.
Co ważne, hamowanie silnikiem nie zadziała, jeśli auto będzie na luzie. Musisz wybrać jeden z biegów (im niższy, tym auto będzie hamowało szybciej). Z czego to wynika? Podczas jazdy na luzie hamowanie nie oddziałuje na układ kierowniczy, więc tempo kręcenia się kół nie spada.
Jak hamować silnikiem?
Jak hamować silnikiem krok po kroku? Procedura jest bardzo prosta, ale dla początkujących kierowców lub dla tych, którzy nie mają w niej doświadczenia, może być trudna, a nawet stresująca. Przede wszystkim wymaga ona wyczucia własnego pojazdu. Jeżeli zaznajomisz się z tym, jak reaguje w konkretnych sytuacjach, całość nie będzie Ci sprawiała problemu. Wręcz przeciwnie — stanie się narzędziem, z którego będziesz chętnie korzystał w wymagających tego sytuacjach.
Jak hamować bez użycia pedału hamulca? Musisz wykonać krok po kroku poniższe czynności.
- Upewnij się, że w danym miejscu i momencie możesz bezpiecznie zahamować. W tym celu sprawdź, czy auta za Tobą są w odpowiedniej odległości, a manewr może być zrealizowany w danej sytuacji.
- Puść pedał gazu i pedał sprzęgła (oczywiście bez naciskania pedału hamulca).
- Zacznij redukować biegi.
Dla kierowców, zwłaszcza tych początkujących, największym problemem jest to, jak bardzo zredukować bieg, aby zahamować. Zasada jest taka, że im niższy bieg, tym szybsze hamowanie. Nie zawsze chodzi jednak o to, aby zwolnić gwałtownie.
Przykładowo, jeśli jedziesz stromą drogą i chcesz zredukować prędkość, wchodząc w zakręt, masz na liczniku 70 km/h, jedziesz na czwórce, zacznij stopniowo redukować. Najpierw wrzuć trójkę, a jeśli nadal nie osiągniesz oczekiwanej prędkości, zredukuj bieg jeszcze bardziej. Z czasem zobaczysz, jak Twoje auto reaguje w konkretnych sytuacjach. Nauczysz się, jak osiągać konkretne cele.
W jakich sytuacjach hamowanie silnikiem się przydaje? Kiedy lepiej nie korzystać z tej opcji?
Hamowanie silnikiem nie jest standardową metodą spowolnienia czy zatrzymywania samochodu i trzeba mieć tego świadomość. Nie zaleca się korzystania z tego rozwiązania na co dzień, a jedynie w specyficznych warunkach. Wtedy może podnieść komfort jazdy, poziom bezpieczeństwa, a przy okazji uchronić układ hamulcowy przed przegrzaniem i uszkodzeniem.
Gdzie najczęściej hamuje się przy pomocy silnika? Metoda najlepiej sprawdza się w górach i podczas jazdy po stromych drogach. Kiedy auto z nich zjeżdża, nabiera prędkości. Jeśli chciałbyś ją zredukować, naciskając hamulec, mógłbyś nawet uszkodzić cały układ. Hamowanie byłoby bowiem potrzebne przez całą trasę. Zamiast tego już na górze wzniesienia warto lekko zredukować bieg, a w razie potrzeby wrzucić jeszcze niższy. Silnik sam będzie regulował prędkość. Jeśli będziesz chciał się zatrzymać, wystarczy, że lekko naciśniesz odpowiedni pedał.
Jeżeli zdecydujesz się podczas jazdy stromą drogą hamować standardowo, nie rób tego w sposób ciągły — nie naciskaj hamulca i nie przytrzymuj go. Zamiast tego co jakiś czas, pulsacyjnie i delikatnie, naciskaj na pedał. Będzie to równie skuteczne, a bezpieczniejsze dla układu i całego pojazdu.
Na co uważać podczas hamowania silnikiem?
Podczas hamowania silnikiem trzeba uważać przede wszystkim na trzy sytuacje. Pierwsza z nich to rodzaj nawierzchni. Jeśli jest ona niestabilna (np. żwir lub oblodzony asfalt), redukcja biegu przeprowadzona w zbyt gwałtowny sposób może doprowadzić do tego, że wpadniesz w poślizg. Będzie on szczególnie niebezpieczny na stromej drodze, na której najczęściej hamuje się za pomocą silnika.
Druga sytuacja, na którą musisz uważać, to ryzyko nagłego zatrzymania samochodu, jeśli za bardzo zredukujesz bieg (wtedy obroty silnika wzrastają). Może się okazać, że wtedy pojazd jadący za Tobą, uderzy w Ciebie. To doprowadzi do niebezpieczeństwa w ruchu i będzie wiązało się z uszkodzeniem samochodu, a także z ryzykiem uszczerbku na zdrowiu lub życiu.
Trzecia sytuacja to taka, w której auto trzeba zatrzymać nagle — np. ze względu na to, że pojawi się przed Tobą przeszkoda, której nie będzie się dało ominąć. Wtedy hamowanie silnikiem nie będzie dobrym wyborem. Zamiast niego trzeba użyć hamulców.
Jakie mogą być skutki nieprawidłowego hamowania silnikiem?
Zbyt gwałtowne redukowanie biegu lub samo hamowanie w nieprawidłowy sposób może doprowadzić do uszkodzenia silnika czy układu napędowego. Ich naprawa będzie droższa niż regeneracja układu hamulcowego, o czym trzeba pamiętać — zwłaszcza w czasie kryzysowych sytuacji na drodze.
Z czego wynika takie zagrożenie? Kluczowe jest tutaj to, że wraz z redukcją biegu wzrastają obroty silnika. Jeśli wykonasz tę czynność zbyt gwałtownie, one również za bardzo wzrosną. O ile wskazówka informująca o obrotach nie przekroczy czerwonego pola, to nie będzie to niebezpieczne. Jeżeli jednak tak się stanie, może dojść do awarii.
Zagrożeniem jest też szybka zmiana biegu z wysokiego na niski. Aby jej uniknąć, trzeba redukować biegi stopniowo. W przeciwnym razie można uszkodzić skrzynię biegów i inne elementy znajdujące się w samochodzie.
Czy hamowanie silnikiem jest bezpieczne?
Niektórzy uważają, że hamowanie silnikiem nigdy nie jest bezpieczne. Dla innych jest to metoda, którą można stosować bez żadnego ryzyka, ale trzeba robić to umiejętnie. Jak jest w rzeczywistości? Trudno wydać osąd, bo zdania są podzielone. Niekiedy rzeczywiście ta metoda pozwala na komfortową i bezpieczną jazdę. Niekiedy może jednak prowadzić do poważnych usterek w pojeździe. Wiedza odnośnie do tego, jak hamować silnikiem, na pewno zredukuje jednak ryzyko problemów technicznych.
Podsumowanie
- Hamowanie silnikiem polega na puszczeniu pedału gazu i sprzęgła przy jednoczesnej redukcji biegu. Wtedy auto zaczyna samoistnie hamować. Wzrastają też obroty.
- Standardowe hamowanie to metoda, którą trzeba stosować na co dzień. Użycie silnika w celu spowolnienia pojazdu jest dopuszczalne w szczególnych przypadkach, w tym przede wszystkim podczas zjazdu ze wzniesień.
- Nieprawidłowe hamowanie przy użyciu silnika może doprowadzić do poważnej awarii różnych układów (samego silnika, skrzyni biegów).
- Jeżeli chcesz korzystać z tej metody, musisz wiedzieć, jak robić to bezpiecznie.
