Aby móc legalnie poruszać się samochodem, konieczne jest dysponowanie nie tylko prawem jazdy. Istnieje szereg dokumentów, które warto mieć przy sobie w konkretnych sytuacjach. Które z nich są niezbędne? Czy obecnie trzeba wozić ze sobą prawo jazdy i dowód rejestracyjny auta?
Czy kierowca musi mieć przy sobie prawo jazdy?
Od 2020 roku kierowcy nie muszą mieć przy sobie prawa jazdy. Powstał bowiem elektroniczny system, do którego mają dostęp wszyscy funkcjonariusze policji. Mogą oni sprawdzić informacje o danej osobie i jej uprawnieniach wyłącznie na podstawie dowodu osobistego. Wcześniej za brak fizycznego prawa jazdy groził mandat.
W wielu sytuacjach nie trzeba mieć przy sobie także fizycznego dowodu osobistego. Warunkiem jest jedynie, by kierowca był w stanie potwierdzić swoją tożsamość, co obecnie jest możliwe z wykorzystaniem aplikacji mObywatel. Cyfrowy dokument jest akceptowany przez polską policję.
Wszystko to oznacza, że w standardowych sytuacjach drogowych nie trzeba mieć przy sobie niemal żadnych dokumentów. Wystarczy naładowany telefon ze wspomnianą aplikacją. To ważne zwłaszcza w przypadku osób, które na co dzień nie jeżdżą autem, ale muszą poprowadzić samochód w związku z nagłą sytuacją – np. chwilowo zastąpić innego kierowcę.
Co więcej, w przypadku kontroli policyjnej teoretycznie nie trzeba mieć też samej aplikacji mObywatel – wystarczy jedynie znajomość swoich podstawowych danych. W takiej sytuacji konieczna jest jednak weryfikacja tożsamości kierowcy w wielu systemach, co zajmuje dużo czasu. Warto więc pobrać tę aplikację na smartfona – może przydać się w awaryjnych sytuacjach, gdy musisz nagle przejąć rolę kierowcy.
Uwaga: Fizycznego prawa jazdy nie muszą mieć przy sobie jedynie osoby, których dokument został wydany w Polsce.
Pozostałe dokumenty dotyczące samochodu
Prawo jazdy nie jest jedynym dokumentem związanym z kierowaniem pojazdami. Każdy samochód musi być bowiem ubezpieczony – potwierdzeniem tego jest wydrukowana polisa. Kiedyś kierowcy musieli wozić ze sobą również dowód rejestracyjny. Od grudnia 2020 roku dokumenty te na co dzień nie są potrzebne – wszystkie informacje znajdują się w policyjnym systemie.
Trzeba jednak pamiętać, że czasami fizyczna dokumentacja bywa przydatne. Zdarza się, że podczas podpisywania porozumienia po kolizji poszkodowany chce upewnić się co do aktualności polisy sprawcy. Wówczas sposobem na uspokojenie emocji i uniknięcie wezwania policji może być przedstawienie wydrukowanej umowy i zweryfikowanie umieszczonych na niej danych bezpośrednio u ubezpieczyciela. Fizyczne dokumenty są potrzebne też np. podczas wizyty na stacji kontroli pojazdów czy sprzedaży auta.
Kiedy trzeba mieć przy sobie fizyczne dokumenty?
Zgodnie z przepisami kierowca nie musi wozić ze sobą fizycznych dokumentów, ale czasem warto to robić. Zdarza się bowiem, że w trakcie kontroli dochodzi do problemów z działaniem systemu. Wówczas weryfikacja informacji o kierowcy trwa zdecydowanie dłużej, co jest niekorzystne zarówno dla Ciebie, jak i dla funkcjonariuszy.
Dokumenty przydadzą się też w sytuacji, gdy:
- spowodujesz kolizję – pozwolą na szybkie udowodnienie, że samochód ma ważne badanie techniczne i wykupioną polisę OC. Wciąż zdarzają się osoby, które nie uznają danych wyświetlanych w aplikacji mObywatel i wierzą jedynie w te znajdujące się na wydrukowanych dokumentach;
- wyjeżdżasz za granicę – system CEPiK działa tylko w Polsce. W razie kontroli za granicą trzeba przedstawić fizyczne prawo jazdy i inne dokumenty jak dowód rejestracyjny czy umowa OC. Nawet jeśli w danym kraju teoretycznie nie trzeba ich mieć przy sobie, przepisy te zazwyczaj dotyczą jedynie obywateli lub osób dysponujących lokalnym prawem jazdy;
- sprzedajesz auto – nowy nabywca musi otrzymać od poprzedniego właściciela potwierdzenie zawarcia polisy OC, dowód rejestracyjny oraz ewentualną kartę pojazdu w wersji fizycznej;
- planujesz wykonanie badania technicznego – w stacjach kontroli pojazdu wymagane są fizyczne dokumenty.
Oznacza to, że bez plastikowego prawa jazdy czy dowodu rejestracyjnego można poruszać się głównie na co dzień, ale tylko po drogach krajowych. W razie trudniejszych sytuacji lub wyjazdów za granicę wciąż trzeba mieć przy sobie fizyczne dokumenty.
Brak fizycznych dokumentów a zatrzymanie dowodu rejestracyjnego
Mimo, że obecnie nie trzeba mieć przy sobie fizycznego dowodu rejestracyjnego, nie oznacza to, że policja nie może zatrzymać tego dokumentu. Wszystko następuje bowiem w pełni cyfrowo – w bazie danych CEPiK. Jeśli w trakcie kontroli okaże się, że samochód nie ma ważnego badania technicznego lub jego stan wymaga naprawy przed dalszą jazdą, policjant może zatrzymać dowód rejestracyjny bezpośrednio w systemie. W razie kolejnego spotkania z policją funkcjonariusze zobaczą informację o zatrzymanym dokumencie.
Po zatrzymaniu dowodu rejestracyjnego kierowca zazwyczaj otrzymuje specjalne pokwitowanie, które pozwala na poruszanie się autem przez określony czas. W tym terminie konieczne jest przeprowadzenie potrzebnych napraw lub wykonanie zaległego badania technicznego. W innym przypadku dojdzie do odebrania prawa jazdy.
Dowód rejestracyjny można „odzyskać” w wydziale komunikacji, starostwie lub na policji. Po potwierdzeniu wykonania badania technicznego i naprawy urzędnik zmienia adnotację w systemie.
Wprowadzenie elektronicznego dowodu rejestracyjnego pozwoliło nie tylko na zrezygnowanie z jego wożenia w aucie, lecz także umożliwiło uniknięcie konieczności regularnej wymiany tego dokumentu. Obecnie nie trzeba bowiem wyrabiać nowego dowodu, gdy skończy się w nim miejsce na pieczątki potwierdzające wykonanie badania technicznego. Takie rozwiązanie jest nie tylko wygodne, lecz także tańsze – za wydanie kolejnego dokumentu trzeba zapłacić.
Zatrzymanie fizycznego dowodu rejestracyjnego
Jeśli jednak kierowca ma przy sobie fizyczny dowód rejestracyjny, a samochód nie spełnia wymogów, możliwe jest odebranie papierowego dokumentu. Wówczas funkcjonariusz przekazuje go do organu, który go wydał – dokładnie tak, jak miało to miejsce jeszcze kilka lat temu. W takim przypadku odzyskanie dowodu rejestracyjnego jest możliwe jedynie w organie wydającym (np. wydziale komunikacji w danym mieście). Czasami wymaga to dodatkowej podróży, a więc jest zdecydowanie mniej wygodne niż zatrzymanie cyfrowego dokumentu.
Podsumowanie
- Obecnie kierując autem, nie trzeba mieć przy sobie żadnych dokumentów. Wystarczy jedynie aplikacja mObywatel zainstalowana na smartfonie.
- Mimo że kierowca nie musi wozić ze sobą fizycznych dokumentów, w niektórych przypadkach jest to wygodne. Pozwala np. na przyspieszenie kontroli drogowej.
- Dokumenty w wersji fizycznej są wymagane przede wszystkim w przypadku badań technicznych, sprzedaży auta oraz wyjazdów za granicę.
- Obecnie dowód rejestracyjny zatrzymuje się w systemie. Aby go „odzyskać”, trzeba udać się do odpowiedniego urzędu lub na komendę policji, gdzie po potwierdzeniu wykonania badania technicznego status dowodu jest zmieniany.
