Przestrzeganie przepisów ruchu drogowego jest obowiązkiem nie tylko kierowców i osób poruszających się wszelkimi środkami transportu, ale także pieszych. Wszyscy uczestnicy muszą dostosować się do ustalonych zasad, co wpływa na bezpieczeństwo oraz porządek. Poznaj najważniejsze wytyczne, którymi należy się kierować oraz dowiedz się, jakie zmiany w przepisach pojawiły się w ostatnim czasie.
Podstawowe zagadnienia a przepisy ruchu drogowego
Kodeks ruchu drogowego jest zbiorem przepisów określających zasady poruszania się zarówno na drogach publicznych, jak i w strefach zamieszkania. Składa się on z kilku części, a każda z nich dotyczy innego zagadnienia. Zawierają one szczegółowe wytyczne związane m.in. z wymaganiami, które muszą spełniać pojazdy, aby mogły być dopuszczone do ruchu.
Poniżej znajdziesz najważniejsze definicje zawarte w kodeksie ruchu drogowego określające podstawowe pojęcia stosowane w aktach prawnych.
- Uczestnik ruchu – pieszy, kierujący oraz inne osoby, które przebywają w pojeździe lub na nim, gdy znajduje się on na drodze.
- Pieszy – osoba, która znajduje się poza pojazdem na drodze (ale nie wykonuje na niej robót). To określenie dotyczy także osób prowadzących rowery lub inne jednoślady, wózki dziecięce, poruszających się na wózkach inwalidzkich oraz dzieci do 10 lat, które kierują rowerem pod opieką osób dorosłych.
- Kierujący – to osoba prowadząca pojazd, kolumnę pieszych, jadąca wierzchem lub pędząca zwierzęta.
- Pojazd – środek transportu przeznaczony do przemieszczania się. Do tej kategorii zalicza się zarówno pojazdy samochodowe silnikowe, jak i jednoślady, wózki dziecięce i inwalidzkie, przyczepy, naczepy oraz tramwaje.
- Droga – wydzielona część terenu, która może się składać się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla pieszych i rowerów, może być także torowiskiem szynowym. Jest przeznaczona do ruchu oraz postoju pojazdów, pieszych oraz jazdy wierzchem i pędzenia zwierząt.
To tylko kilka z głównym pojęć, które można znaleźć w kodeksie ruchu drogowego. Określa on także, jakie prawo jazdy jest wymagane, aby prowadzić określony typ pojazdów. W tabeli znajdziesz najczęściej występujące rodzaje uprawnień.
| Kategoria AM |
|
| Kategoria A |
|
| Kategoria B |
|
| Kategoria C |
|
| Kategoria D |
|
Prowadzenie pojazdów innych niż te zawarte w prawie jazdy grozi mandatem, a także wstrzymaniem uprawnień.
Limity prędkości na drogach w Polsce
Jedną z najważniejszych zasad ruchu drogowego, którą trzeba przestrzegać, są limity prędkości. Określają one, jak szybko mogą poruszać się określone rodzaje pojazdów. W 2023 roku dla samochodów osobowych wynoszą one kolejno:
- 20 km/h – w strefie zamieszkania,
- 50 km/h – w terenie zabudowanym,
- 90 km/h – w terenie niezabudowanym,
- 100 km/h – na drodze ekspresowej jednojezdniowej,
- 120 km/h – na drodze ekspresowej dwujezdniowej,
- 140 km/h – na autostradzie.
Poruszając się po drogach, należy kierować się umieszczonymi przy nich znakami. Wskazują one dopuszczalne prędkości na określonych odcinkach tras.
Przekroczenie dozwolonej prędkości wiąże się nie tylko z mandatem, ale także punktami karnymi. Ich limit wynosi 24 dla kierowców, którzy mają prawo jazdy od co najmniej roku oraz 20 dla tych, którzy otrzymali uprawnienia w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Przekroczenie tej liczby wiąże się z zatrzymaniem prawa jazdy. Kierowca, aby je odzyskać, musi ponownie podejść do egzaminu.
Kto ma pierwszeństwo przejazdu na drogach?
Każdy uczestnik ruchu musi wiedzieć, kto ma pierwszeństwo na skrzyżowaniach. Jest to niezwykle ważne, gdyż pozwala zwiększyć poziom bezpieczeństwa oraz zmniejsza ryzyko spowodowania kolizji czy wypadku.
Hierarchia sygnałów oraz znaków drogowych prezentuje się w następujący sposób:
- najważniejsze są sygnały oraz polecenia wydawane przez kierującego ruchem,
- jeśli na skrzyżowaniu nie ma takiej osoby, to należy stosować się do sygnalizacji świetlnej,
- w przypadku jej braku najważniejsze są znaki drogowe określające pierwszeństwo przejazdu,
- jeżeli nie występują wyżej wymienione oznaczenia, to obowiązuje zasada prawej dłoni.
Warto odświeżyć sobie wspomnianą zasadę. Określa ona, że kierowca zbliżający się do skrzyżowania równorzędnego musi zachować szczególną ostrożność. Jeśli po jego prawej stronie pojawi się samochód, to ma on obowiązek ustąpić mu pierwszeństwa.
Najważniejsze zmiany w przepisach ruchu drogowego w 2023 roku
W 2023 roku weszło w życie kilka istotnych zmian. Przede wszystkim wróciły zlikwidowane w 2022 roku kursy reedukacyjne dla kierowców z dużą liczbą punktów karnych. Można w nich wziąć udział raz na pół roku. Pozwalają na skasowanie 6 punktów.
Na początku 2024 roku wejdzie w życie reforma dotycząca kierowców prowadzących pojazdy, będąc pod wpływem alkoholu. Aktualnie osoby wsiadające za kółko w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,5 promila) muszą liczyć się z wysokimi mandatami, 15 punktami karnymi, odebraniem prawa jazdy, pozbawieniem wolności do 3 lat oraz zakazem prowadzenia pojazdów. Nowelizacja przepisów wprowadza nową karę, czyli konfiskatę pojazdu. Będzie ona dotyczyła kierowców, którzy:
- mają co najmniej 1,5 promila alkoholu we krwi,
- w stanie nietrzeźwości spowodują wypadek,
- zostaną złapani na jeździe po spożyciu alkoholu po raz kolejny w ciągu 2 lat.
Jeśli pijany kierowca nie będzie właścicielem prowadzonego pojazdu, to grozi mu przepadek jego równowartości.
Podsumowanie
- Przepisy kodeksu ruchu drogowego dotyczą nie tylko kierowców, ale również pieszych, rowerzystów i wszystkich innych uczestników ruchu. Regulują zasady zachowania się na drogach publicznych i w strefach zamieszkania.
- Kodeks definiuje także podstawowe pojęcia używane w ruchu drogowym i jasno określa, kim jest m.in. uczestnik ruchu oraz pieszy.
- Prawo jazdy to dokument potwierdzający zdobycie uprawnień do kierowania określonymi pojazdami. Wyróżnia się wiele różnych kategorii, a każda z nich jasno określa, które pojazdy kierowca może prowadzić.
- Przepisy ruchu drogowego określają maksymalną dopuszczalną prędkość, z jaką mogą poruszać się pojazdy na różnych rodzajach dróg. Jej przekroczenie wiąże się z konsekwencjami finansowymi, a także prawnymi.
- Przy ustalaniu pierwszeństwa przejazdu najważniejsze są polecenia wydawane przez kierującego ruchem. W następnej kolejności liczą się sygnały świetlne oraz znaki drogowe. Jeśli ich nie ma, to obowiązuje zasada prawej dłoni.
- W 2024 roku wejdą w życie przepisy, które umożliwią konfiskowanie pojazdów kierowcom prowadzącym w stanie nietrzeźwości (z co najmniej 1,5 promila alkoholu we krwi). Taka kara będzie groziła również za spowodowanie wypadku w takim stanie oraz za recydywę.
