W niektórych sytuacjach na drodze musisz zachować szczególną ostrożność. Nieprzestrzeganie tego obowiązku może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, mandatu a utraty prawa jazdy. Sprawdź, kiedy trzeba stosować się do tego zalecenia i dowiedz się, na czym to dokładnie polega!
Szczególna ostrożność – definicja
Pojęcie „szczególnej ostrożności” jest zdefiniowane w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, szczególna ostrożność to ostrożność polegająca na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie.
Oznacza to, że w określonych sytuacjach uczestnicy ruchu drogowego – kierowcy, piesi i rowerzyści – muszą zachować większą czujność i dostosować swoje zachowanie do panujących warunków. Ma to umożliwić szybką reakcję na ewentualne zagrożenia.
Kiedy należy zachować szczególną ostrożność?
Zgodnie z ustawą Prawo o ruchu drogowym, kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność m.in. w sytuacjach takich jak:
- włączanie się do ruchu,
- zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu,
- cofanie,
- wyprzedzanie,
- zbliżanie się do skrzyżowań, przejść dla pieszych i przejazdów dla rowerzystów,
- przejeżdżanie obok przystanków tramwajowych,
- skręcanie w drogę poprzeczną,
- zbliżanie się i przejeżdżanie przez przejazdy kolejowe,
- jazda w warunkach ograniczonej widoczności.
- omijanie pojazdów uprzywilejowanych, pojazdów nauki jazdy, autobusów szkolnych, pojazdów przewożących osoby niepełnosprawne.
Szczególną ostrożność należy zachować w czasie prowadzenia pojazdu nienormatywnego, czyli takiego, którego masa przekracza określone normy.
Kiedy trzeba zachować szczególną ostrożność? Oznaczenia na drodze
O tym, by zachować szczególną ostrożność, mogą przypominać także znaki drogowe. Oto, na jakie należy zwrócić uwagę.
Znaki ostrzegawcze:
● A-17 Dzieci – ostrzega o możliwości pojawienia się dzieci na drodze, np. w pobliżu szkoły, przedszkola czy placu zabaw;
● A-24 Rowerzyści – informuje o drodze lub odcinku drogi, na którym należy spodziewać się rowerzystów;
● A-12A Zwężenie jezdni dwustronne – ostrzega o zwężeniu jezdni z obu stron;
● A-18B Zwierzęta dzikie – ostrzega o możliwości wtargnięcia zwierząt (saren, dzików czy jeleni) na drogę;
● A-14 Roboty drogowe – informuje o prowadzonych pracach na drodze i związanych z nimi utrudnieniach;
● A-16 Przejście dla pieszych – ostrzega o zbliżających się pasach przeznaczonych dla pieszych;
● A-30 Inne niebezpieczeństwo – ostrzega o sytuacjach, które nie są wskazane innym znakiem.
Znaki nakazu:
● B-20 STOP – nakazuje zatrzymanie pojazdu przed znakiem i ustąpienie pierwszeństwa innym pojazdom;
● B-25 Zakaz wyprzedzania – zabrania wyprzedzania wszystkich pojazdów, z wyjątkiem jednośladów;
● B-33 Ograniczenie prędkości – nakazuje zmniejszenie prędkości do wartości wskazanej na znaku.
Znaki informacyjne:
● D-6A Przejazd dla rowerów – informuje o przejeździe dla rowerzystów;
● D-21 Szpital – informuje o wjeździe na teren placówki i nakazuje zachowanie szczególnej ostrożności;
● D-51 Automatyczna kontrola prędkości – informuje o początku odcinka drogi objętego odcinkowym pomiarem prędkości.
Szczególna ostrożność a piesi i rowerzyści – czy ich też dotyczy?
Obowiązek zachowania szczególnej ostrożności dotyczy wszystkich uczestników ruchu drogowego, w tym pieszych i rowerzystów.
Pieszy, który przechodzi przez jezdnię lub torowisko jest zobowiązany do zachowania szczególnej ostrożności, nawet jeśli korzysta z przejścia. Oznacza to, że przed wejściem na jezdnię powinien upewnić się, czy może to zrobić bezpiecznie, bez utrudniania ruchu pojazdów. Choć na przejściu ma pierwszeństwo, nie zwalnia go to z uważności.
Rowerzyści, którzy korzystają z drogi dla rowerów i pieszych, również muszą zachować szczególną ostrożność. Jest ona wymagana zwłaszcza podczas wykonywania takich manewrów jak wyprzedzanie, omijanie czy wymijanie pieszych lub innych rowerzystów. W takich sytuacjach powinni zmniejszyć prędkość i upewnić się, że nie spowodują zagrożenia. Poza tym, cykliści, którzy korzystają z chodnika lub drogi dla pieszych, są zobowiązani do jazdy z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego oraz ustępowania im pierwszeństwa.
Konsekwencje niezachowania szczególnej ostrożności
Niezachowanie szczególnej ostrożności w sytuacjach, które tego wymagają, może prowadzić do poważnych konsekwencji, zarówno dla samego sprawcy, jak i dla innych uczestników ruchu drogowego.
Brak szczególnej ostrożności zwiększa przede wszystkim ryzyko wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń na drodze. Może to prowadzić do kolizji, stłuczek, a nawet wypadków drogowych z poważnymi obrażeniami lub śmiertelnymi ofiarami. Konsekwencje te mogą być tragiczne i mieć długotrwały wpływ na życie poszkodowanych oraz ich rodzin.
Niezachowanie szczególnej ostrożności jest wykroczeniem drogowym, za które grożą surowe kary. W zależności od rodzaju wykroczenia i jego skutków, sprawca może zostać ukarany mandatem karnym, punktami karnymi, a nawet pozbawieniem prawa jazdy. W sytuacji spowodowania wypadku drogowego może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej i skazany na karę pozbawienia wolności. Ile wynosi mandat?
- Wyprzedzanie pojazdu na przejściu dla pieszych – min. 1 500 zł.
- Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu – min. 1 500 zł.
- Wjechanie na przejazd kolejowy za sygnalizator lub za inne urządzenie nadające sygnały, przy sygnale czerwonym, czerwonym migającym lub dwóch na przemian migających sygnałach czerwonych – min. 2000 zł.
Oprócz kar nakładanych przez policję, niezachowanie szczególnej ostrożności może prowadzić do dodatkowych kosztów finansowych. W razie spowodowania kolizji lub wypadku, sprawca może zostać obciążony kosztami naprawy pojazdów, leczenia poszkodowanych, a także odszkodowaniami dla osób, które poniosły straty w wyniku zdarzenia.
Podsumowanie
- Szczególna ostrożność to element bezpieczeństwa ruchu drogowego, definiowany jako zwiększona uwaga i dostosowanie zachowania do warunków na drodze. Wymaga większego skupienia i szybszej reakcji niż zwykła ostrożność.
- Obowiązek zachowania szczególnej ostrożności dotyczy wszystkich uczestników ruchu drogowego, zarówno kierowców, jak i pieszych czy rowerzystów.
- Kierowcy muszą zachować szczególną ostrożność w wielu sytuacjach, takich jak włączanie się do ruchu, zmiana pasa ruchu, cofanie, wyprzedzanie, zbliżanie się do skrzyżowań, przejść dla pieszych, przejazdów kolejowych czy jazda w trudnych warunkach atmosferycznych.
- Piesi są zobowiązani do zachowania szczególnej ostrożności podczas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko, nawet jeśli korzystają z przejścia.
