Przejścia dla pieszych to miejsca, w których bardzo często dochodzi do wypadków. Wynikają one głównie z nieuwagi uczestników ruchu, a także nadmiernej prędkości kierowców, którzy nie zwalniają, zbliżając się do takich miejsc. W poprawie bezpieczeństwa mają pomóc nowelizacje przepisów drogowych. Dowiedz się, jak należy zachować się na przejściu – zarówno będąc kierowcą, jak i pieszym.
Najważniejsze definicje w kodeksie ruchu drogowego
Najważniejsze zasady dotyczące poruszania się po drogach oraz w ich obrębie są określone w kodeksie ruchu drogowego. Tam można także znaleźć szczegółowe definicje poszczególnych pojęć. Powinien je znać każdy uczestnik ruchu, gdyż pozwalają w odpowiedni sposób interpretować przepisy prawa.
Kim jest pieszy? To osoba znajdująca się poza pojazdem na drodze, na której nie wykonuje robót lub innych czynności określonych odrębnymi przepisami. Pieszy może także prowadzić, ciągnąć lub pchać rower, motorower, motocykl, wózek dziecięcy i podręczny oraz inwalidzki, a także poruszać się na nim. Jest to także dziecko do 10. roku życia jadące na rowerze pod opieką osoby dorosłej.
Czym jest przejście dla pieszych? Zgodnie z kodeksem ruchu drogowego to powierzchnia jezdni, drogi dla rowerów lub torowiska, która została przeznaczona do przekraczania jej przez pieszych oraz ma niezbędne oznakowania.
Pierwszeństwo na pasach w 2023 roku – o czym trzeba pamiętać?
W celu zwiększenia bezpieczeństwa pieszych, zwłaszcza na przejściach, 1 czerwca 2021 roku wprowadzono istotne zmiany. Zgodnie z prawem o ruchu drogowym pieszy znajdujący się na przejściu ma na nim pierwszeństwo przed nadjeżdżającymi pojazdami. Zasada ta nie dotyczy tramwajów. W praktyce oznacza to, że pieszy móc powinien bezpiecznie przejść przez przejście, zarówno gdy już się na nim znajduje, jak i wtedy, gdy dopiero na nie wchodzi.
Ważne! Przed 1 czerwca 2021 roku pieszy miał pierwszeństwo jedynie wtedy, gdy już znajdował się na przejściu. Wprowadzone zmiany obejmują ten przywilej także wtedy, gdy dopiero rozpoczął manewr i np. jedna z jego nóg znajduje się nad jezdnią.
Jednak pierwszeństwo na przejściu nie zwalnia pieszych z zachowania szczególnej ostrożności podczas zbliżania się i przebywania na nim. Musi on być czujny oraz obserwować to, co dzieje się na drodze oraz w jej otoczeniu. Dopiero, gdy upewni się, że może bezpiecznie przejść przez jezdnię, przejazd dla rowerów lub torowisko, ma prawo to zrobić.
Czy kierowca zawsze musi ustąpić pierwszeństwa pieszemu?
Mimo obowiązku ustąpienia pierwszeństwa pieszym kierowcy nie zawsze muszą to robić. Nie jest to niezgodne z prawem, gdy:
- pieszy nagle wkroczy na jezdnię, mimo że nie sygnalizował wcześniej takiego zamiaru, np. przechodził obok przejścia i nagle zmienił kierunek, a pojazd znajdował się tuż przed zebrą,
- wejdzie na pasy mimo czerwonego światła.
Pamiętaj! W sytuacji, gdy pieszy wtargnie na pasy i nie zachowa odpowiedniej ostrożności, to on będzie winny ewentualnej kolizji.
21 września 2022 roku znowelizowane przepisy wprowadziły do kodeksu ruchu drogowego nowe pojęcie, jakim są pasy sugerowane. Czym różnią się od standardowych przejść? Są to miejsca nieoznakowane, ale dostosowane techniczne do tego, aby przekroczyć jezdnię, drogę rowerową lub torowisko. Takie pasy mają oznaczenia fakturowe oraz lekko obniżone krawężniki. Niekiedy są wyposażone w wysepki oraz oświetlenie. Jednak w ich pobliżu nie ma znaku pionowego D-6 lub D-6a oraz oznakowania poziomego P-10 w postaci pasów namalowanych na jezdni. Takie miejsca mają jedynie ułatwiać przechodzenie na drugą stronę, ale nie dają pieszym pierwszeństwa.
Każdy kierowca zbliżający się do przejścia musi zachować ostrożność oraz obserwować bacznie otoczenie, aby w razie potrzeby móc w odpowiedni sposób zareagować. Musi także zakładać, że za wszelkimi przeszkodami znajdującymi się w pobliżu, np. za drzewem lub niepoprawnie zaparkowanym samochodem, znajduje się pieszy.
Jakie są kary za nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu?
Kierowcy, którzy mimo obowiązku nie zatrzymają się przed przejściem w celu przepuszczenia pieszego, muszą liczyć się z konsekwencjami. Nowy taryfikator mandatów wprowadzony 1 stycznia 2022 roku przewiduje za to karę w wysokości 1 500 zł oraz 15 punktów karnych.
Kolejne zmiany wprowadzone 17 września 2022 roku umożliwiają bardziej dotkliwe ukaranie osób, które w ciągu ostatnich 2 lat dopuściły się takiego samego wykroczenia. Jeśli więc kierowca w ciągu kolejnych 24 miesięcy zostanie po raz drugi złapany na nieprzepuszczeniu pieszego na przejściu, otrzyma mandat w wysokości 3 000 zł oraz 15 punktów karnych.
Ważne! Od 1 czerwca 2021 roku pieszy podczas przechodzenia przez przejście lub torowisko nie może korzystać z telefonu komórkowego. Ogranicza to jego możliwość obserwacji otoczenia. Złamanie tego zakazu skutkuje mandatem w wysokości 300 zł.
Podsumowanie
- Pieszy jest osobą, która znajduje się poza pojazdem na drodze. Może on także prowadzić, ciągnąć lub pchać m.in. rower czy wózek dziecięcy. Za pieszego uznaje się również osobę na wózku inwalidzkim i dziecko przed ukończeniem 10 lat, które jedzie rowerem w obecności dorosłego.
- Przejście przez jezdnię, drogę dla rowerów lub torowisko jest możliwe wyłącznie na przejściu dla pieszych. Musi być ono odpowiednio wyznaczone oraz oznakowane.
- W 2021 roku wprowadzono zmiany w przepisach, które określają, że pieszy ma pierwszeństwo na przejściu nie tylko wtedy, gdy już po nim idzie, ale także, gdy zaczął na nie wchodzić. Nie dotyczy to jednak tramwajów, które mają zdecydowanie dłuższą drogę hamowania niż samochody.
- Nie tylko kierowcy muszą zachować szczególną ostrożność podczas zbliżania się do przejść. Dotyczy to także pieszych.
- Od 21 września 2022 roku stosuje się także przejścia sugerowane. Nie mają one standardowych oznaczeń, a jedynie są wyposażone w pewne udogodnienia, które mają ułatwić przechodzenie na drugą stronę. Piesi nie mają jednak na nich pierwszeństwa.
- Kierowca, który nie ustąpi pierwszeństwa pieszemu na przejściu, może zostać ukarany mandatem w wysokości 1 500 zł oraz otrzymać 15 punktów karnych. Jeśli popełni to wykroczenie ponownie w ciągu kolejnych 24 miesięcy, to kara wzrasta do 3 000 zł.
- Pieszy przechodzący przez przejście nie może korzystać z telefonu komórkowego. Grozi za to mandat w wysokości 300 zł.
