Zasada prawej ręki to jedna z podstawowych reguł, którą poznają przyszli kierowcy i stosują aktywni użytkownicy w ruchu drogowym. Dzięki niej w pewnych sytuacjach można ustalić, kto ma pierwszeństwo na drodze. Jej nieznajomość może skutkować spowodowaniem kolizji lub wypadku. Na czym polega ta zasada i kiedy ją stosować? Wyjaśniamy.
Co to jest zasada prawej ręki?
Zasada prawej ręki to reguła obowiązująca w świecie ruchu drogowego, która porządkuje kolejność przejazdu na drogach, gdzie nie ma jasno określonego pierwszeństwa. Tak się dzieje na przykład w sytuacji, gdy nie działa lub nie ma sygnalizacji świetlnej, lub znaków drogowych. Wówczas zgodnie z art. 25. 1. ustawy Prawo o ruchu drogowym:
Kierujący pojazdem, zbliżając się do skrzyżowania, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu z prawej strony, a jeżeli skręca w lewo – także jadącemu z kierunku przeciwnego na wprost lub skręcającemu w prawo.
Te ustalenia potocznie nazywa się zasadą prawej ręki lub dłoni.
Na czym polega reguła prawej dłoni?
Wszędzie tam, gdzie nie ma ustalonego pierwszeństwa przejazdu za pomocą znaków lub sygnalizatorów kierowca jest zobowiązany stosować się do reguły prawej dłoni (ręki). Co to oznacza? Kierujący pojazdem musi zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa przejazdu wszystkim użytkownikom ruchu drogowego, którzy znajdują się po jego prawej stronie.
W praktyce kierowca obserwuje drogę, zwalnia przed skrzyżowaniem i gdy po jego prawej stronie znajduje się pojazd, zatrzymuje się, przepuszcza wszystkich po swojej prawej stronie i dopiero gdy jest ona wolna, może jechać dalej.
Gdzie obowiązuje zasada prawej ręki?
Do reguły prawej dłoni należy stosować się podczas uczestniczenia w ruchu drogowym na większości dróg publicznych i wewnętrznych. Są to m.in.
- skrzyżowania równorzędne (oznaczone znakiem A-5 – skrzyżowanie dróg);
- nieoznaczone skrzyżowania (bez znaków drogowych i sygnalizacji świetlnej);
- kolizyjny skręt w lewo na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną;
- rondo bez ustalonego pierwszeństwa (nieoznaczone znakiem A-7 – ustąp pierwszeństwa);
- parkingi i drogi wewnętrzne (ze znakiem D-52 – strefa ruchu lub D-40 – strefa zamieszkania);
- autostrady i inne drogi z co najmniej trzema pasami ruchu.
Kiedy stosować zasadę prawej ręki? Przykłady
Każdy kierowca już na kursie prawa jazdy poznaje regułę prawej dłoni w teorii i praktyce. Wbrew pozorom stosuje się ją bardzo często, a jej znajomość pozwala zapobiec kolizji i ułatwia określenie pierwszeństwa przejazdu na drodze. Gdzie i kiedy stosuje się tę zasadę?
- Skrzyżowanie równorzędne bez znaku lub sygnalizacji świetlnej. Podczas zbliżania się do takiego przejazdu, należy przepuścić wszystkie pojazdy, które nadjeżdżają z prawej strony. Pierwszeństwo przejazdu obowiązuje jedynie, gdy prawa strona jest wolna i inni uczestnicy ruchu drogowego znajdują się po lewej stronie.
- Strefa ograniczonej prędkości oznaczona znakiem B-43. Najczęściej dotyczy wjazdu na osiedle lub innych wydzielonych miejsc w mieście. Brak znaków lub sygnalizacji w takich lokalizacjach zmusza do zastosowania zasady prawej ręki.
- Parkingi miejskie, podziemne i strefy ruchu na drogach wewnętrznych. Dotyczy to miejsc oznaczonych znakiem D-52 (strefa ruchu).
- Zmiana pasa na autostradzie lub drodze ekspresowej. Podczas poruszania się lewym pasem kilkupasmowej drogi należy pamiętać, że w czasie zmiany pasa na środkowy, należy zastosować regułę prawej dłoni. W praktyce oznacza to przepuszczenie auta, które zmienia pas z prawego na środkowy.
- Rondo, jeżeli nie ma znaku A-7 (ustąp pierwszeństwa). Takie sytuacje zdarzają się bardzo rzadko. Jednak jeżeli nie ma takiego oznaczenia przed skrzyżowaniem o ruchu okrężnym, pierwszeństwo przed innymi samochodami ma pojazd wjeżdżający na rondo.
Kogo i kiedy nie obowiązuje reguła prawej ręki?
Zasady prawej dłoni nie stosuje się, gdy pierwszeństwo przejazdu ustalają znaki pionowe i poziome oraz sygnalizacja świetlna. Poza tym nie obowiązuje ona pojazdów szynowych (np. tramwaj, pociąg) oraz pojazdów uprzywilejowanych, które mają włączone sygnały świetlne i dźwiękowe (np. wóz straży pożarnej, ambulans, radiowóz policyjny).
Wyjątek od reguły prawej ręki stanowi również:
- wjazd na rondo ze znakiem A-7 (ustąp pierwszeństwa). W takiej sytuacji należy przepuścić wszystkich kierowców, którzy znajdują się na rondzie, wjeżdżają na nie i nadjeżdżają z lewej strony;
- włączanie się do ruchu drogowego podczas wyjazdu z terenu posesji, strefy ruchu, osiedla, z drogi gruntowej itp.
W pozostałych przypadkach należy zawsze kierować się zasadę prawej dłoni.
Co grozi za złamanie reguły prawej ręki?
Trzeba pamiętać, że niedostosowanie się do zasady prawej ręki wiąże się ze złamaniem przepisów drogowych. Chodzi o nieustąpienie pierwszeństwa, które może zakończyć się kolizją lub poważnym wypadkiem. Gdy do czegoś takiego dojdzie, sprawca będzie uznany za winnego wymuszenia pierwszeństwa przejazdu i zostanie obciążony odpowiednią karą. Taryfikator przewiduje mandat 350 zł i 6 punktów karnych za wymuszenie pierwszeństwa na skrzyżowaniu. Jeżeli w wyniku tego czynu dojdzie do kolizji, kara może wzrosnąć kilkukrotnie
Podsumowanie
- Celem stosowania się do zasady prawej ręki jest ustalenie pierwszeństwa przejazdu na skrzyżowaniach.
- Reguła prawej ręki obowiązuje na skrzyżowaniach równorzędnych, gdzie nie ma znaków ustalających pierwszeństwo przejazdu, nie ma lub jest wyłączona sygnalizacja świetlna lub ruchem drogowym nie kieruje policjant.
- Zasadą prawej ręki należy kierować się również w strefach ograniczonej prędkości, na parkingach, na rondach bez znaku ustąp pierwszeństwa oraz podczas zmiany pasa na autostradzie lub drodze ekspresowej.
- Niezastosowanie się do zasady prawej dłoni stwarza niebezpieczeństwo na drodze i może doprowadzić do kolizji lub wypadku.
- Za złamanie tej reguły grozi 350 zł mandatu i 6 punktów karnych
