W Polsce istnieje niemal 4 900 km dróg szybkiego ruchu, w tym prawie 1 800 km autostrad (stan na styczeń 2023 r.). Część jezdni wybudowano jeszcze przed II wojną światową, niektóre są obecnie poszerzane i unowocześniane, a jeszcze inne powstają zupełnie od podstaw. Tak duże inwestycje budowlano-remontowe pochłaniają ogromne sumy pieniędzy. Jeśli jesteś ciekawy, ile dokładnie kosztuje utworzenie kilometra autostrady, czytaj dalej.
Od czego zależy koszt 1 km autostrady?
Wiele osób pyta: „ile kosztuje kilometr autostrady?” i oczekuje jednoznacznej odpowiedzi. Okazuje się jednak, że finalna cena wybudowania takiej drogi zależy od kilkunastu różnych czynników. Koszt 1 km autostrady będzie zupełnie inny dla trasy biegnącej po płaskim obszarze bez zabudowań niż dla odcinka przecinającego wzniesienie czy dużą aglomerację. Wspomniane kwestie, takie jak ukształtowanie terenu czy położenie drogi względem miast, w znacznym stopniu oddziałują na wysokość budżetu niezbędnego do zrealizowania inwestycji.
Oto kilka innych czynników mających największy wpływ na koszt 1 km autostrady:
- specyfika obszaru — obecność cieków wodnych, nośność gruntu;
- gęstość zabudowań — wydatki związane z wykupem ziemi czy wysiedleniem;
- planowane obiekty inżynierskie — węzły drogowe, parkingi, tunele, estakady generują dodatkowe wydatki;
- liczba pasów ruchu;
- infrastruktura chroniąca środowisko — wiadukty dla zwierząt, ekrany dźwiękochłonne;
- aktualna sytuacja na rynku — ceny materiałów budowlanych, wynagrodzenie projektantów i pracowników.
Ile kosztuje kilometr autostrady w Polsce?
Wiesz już, że dość trudno jest precyzyjnie określić koszt budowy 1 km autostrady, bo zmienia się on w zależności od wielu czynników. Mimo to da się za pomocą uśrednionych wartości nieco przybliżyć skalę wydatków potrzebnych na zrealizowanie takiej inwestycji. Dane na ten temat udostępnia w sieci Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA).
Zgodnie z informacjami podanymi na rządowej stronie internetowej w 2021 roku średni koszt 1 km autostrady wynosił 27,6 mln zł. Jest to prawie o 6,5 mln zł mniej niż w roku poprzednim. Warto podkreślić, że jest to wynik uzyskany po uwzględnieniu wyłącznie kwot zawartych na umowie o projekt i budowę. Do podanej średniej nie zostały wliczone wydatki związane z przygotowywaniem dokumentacji podczas planowania inwestycji, przeprowadzeniem badań archeologicznych czy wykupem nieruchomości znajdujących się na obszarze planowanej trasy.
Aby lepiej ukazać różnice występujące w kosztach realizacji inwestycji drogowych, warto posłużyć się przykładem. W styczniu 2021 roku został podpisany kontrakt na budowę odcinka A2 Groszki-Gręzów w województwie mazowieckim o długości 13 km. Budżet całej inwestycji wyniósł 530,8 mln zł, co w przeliczeniu daje 40,8 mln zł za 1 km autostrady.
Z kolei kilka miesięcy później, w kwietniu, zawarto umowę na budowę trasy tej samej długości na odcinku A2 Łukowisko-Swory w województwie lubelskim. Mimo identycznego kilometrażu, wartość drugiej inwestycji to „zaledwie” 370 mln zł. W tym przypadku koszt 1 km wynosi 28,5 mln zł — czyli o 12,3 mln mniej niż przy budowie drogi pomiędzy miejscowościami Groszki i Gręzów. Obie inwestycje mają zakończyć się w 2024 roku.
Ile kosztuje kilometr drogi ekspresowej w Polsce?
Średni koszt budowy autostrady jest porównywalny do wydatków potrzebnych na stworzenie „ekspresówki”. Wpływa na to kilka czynników. Oba rodzaje dróg są budowane w podobnej technologii — z użyciem mieszanek mineralno-asfaltowych lub z betonu cementowego.
Niezależnie od wybranej konstrukcji nawierzchni, trasy klasy A i S przeważnie projektuje się na 30-letni okres użytkowania. Na brak różnic pomiędzy średnim kosztem budowy 1 km obu typów dróg wpływa również kwestia związana z tworzeniem węzłów. Przygotowanie zjazdów i wjazdów generuje dodatkowe koszty, a w przypadku dróg ekspresowych takie konstrukcje mogą być tworzone znacznie częściej niż na autostradach.
A więc ile kosztuje kilometr drogi ekspresowej w Polsce? Według danych GDDKiA w 2021 roku średnie wydatki kształtowały się na poziomie 35,4 mln zł za 1 km. W 2020 roku było to aż 45,6 mln zł. Tą wartość znacznie zawyżyła ponad 2-miliardowa inwestycja w budowę odcinka Rzeszów Południe-Babica. Projekt uwzględniał budowę tunelu o długości 2 km, 6 estakad i 2 wiaduktów, a średni koszt 1 km wyniósł ponad 217 mln zł.
Ile kosztuje kilometr autostrady w Niemczech?
W 2020 roku Niemcy mogły pochwalić się 13 191 km autostrad. Tuż za nimi znalazła się Francja z równie zadowalającym wynikiem 11 671 km. Następne są kolejno Wielka Brytania, Włochy i Holandia z długością dróg tego typu oscylującą około 3 000 km.
Jeśli chodzi o kilometraż sieci autostradowej Niemcy prawdopodobnie zachowają w najbliższych latach pozycję europejskiego lidera. W 2022 roku rząd ogłosił tam plan finansowy, który przewiduje wyremontowanie istniejącej już sieci dróg i rozbudowanie jej o kolejne trasy. Na realizację obu tych założeń zostały wygospodarowane ogromne sumy pieniędzy. Zgodnie z informacjami zawartymi w opublikowanym dokumencie ma to być 3,3 mld euro na modernizację istniejących już autostrad, 1,8 mld euro na budowę nowych dróg, a także 2,4 mld euro na wydatki administracyjne. Koszty za 1 km autostrady mogą wynosić od 6 do 20 mln euro. W przypadku skomplikowanych inwestycji, takich jak np. rozbudowa A7 w Hamburgu czy budowa tunelu w Glückstadt pod Łabą, wydatki sięgają nawet 100 mln euro za 1 km.
Podsumowanie
- Koszt budowy autostrady jest zmienny w zależności m.in. od ukształtowania terenu i liczby obiektów inżynieryjnych (węzłów, estakad czy wiaduktów).
- Średni koszt 1 km autostrady w Polsce w 2021 roku wynosił 27,6 mln zł.
- Wydatki na budowę dróg ekspresowych są porównywalne do tych ponoszonych podczas tworzenia autostrad.
