W Polsce istnieje ok. 5 220 km dróg szybkiego ruchu, w tym 1 885 km autostrad (stan na wrzesień 2025 r.). Część jezdni wybudowano jeszcze przed II wojną światową, niektóre są obecnie poszerzane i unowocześniane, a jeszcze inne powstają zupełnie od podstaw. Tak duże inwestycje budowlano-remontowe pochłaniają ogromne sumy pieniędzy. Sprawdź, ile kosztuje utworzenie kilometra autostrady w Polsce.
Od czego zależy koszt 1 km autostrady?
Udzielenie jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, ile kosztuje kilometr autostrady nie jest łatwym zadaniem. Aby oszacować cenę stworzenia tego rodzaju drogi, należy uwzględnić kilka czynników, a najważniejsze z nich to:
- specyfika obszaru – do tego punktu zalicza się m.in. obecność cieków wodnych i nośność gruntu. Trudne warunki hydrologiczne i geologiczne generują dodatkowe koszty związane np. ze wzmocnieniem podłoża czy budową przepraw przez zbiorniki wodne;
- gęstość zabudowań – wydatki związane z wykupem ziemi czy wysiedleniem ludności i wypłatą odszkodowań wpływają na wzrost kosztów budowy drogi. Są one wyższe na obszarach gęsto zaludnionych oraz zurbanizowanych w porównaniu do odcinków biegnących przez obszary niezabudowane;
- planowane obiekty inżynierskie – węzły drogowe, parkingi, tunele, estakady generują dodatkowe wydatki. Im bardziej rozbudowana sieć obiektów, tym wyższe koszty;
- liczba pasów ruchu – stworzenie dodatkowych pasów ruchu zwiększa nakłady finansowe głównie przez zapotrzebowanie na materiały budowlane czy większą powierzchnię robót ziemnych;
- infrastruktura chroniąca środowisko – wiadukty dla zwierząt, ekrany dźwiękochłonne pomagają ograniczyć negatywny wpływ drogi na otoczenie. Taka infrastruktura zabezpiecza środowisko, a jednocześnie generuje dodatkowe koszty.
Na koszty budowy autostrad bez wpływu nie pozostaje także aktualna sytuacja rynkowa, a przede wszystkim ceny materiałów budowlanych czy wynagrodzenia projektantów i wykonawców.
Ile kosztuje kilometr autostrady w Polsce?
Wiesz już, że dość trudno jest precyzyjnie określić koszt budowy 1 km autostrady, bo zmienia się on w zależności od wielu czynników. Mimo to da się za pomocą uśrednionych wartości nieco przybliżyć skalę wydatków potrzebnych na zrealizowanie takiej inwestycji.
Zgodnie z informacjami podanymi na rządowej stronie internetowej w 2021 roku średni koszt 1 km autostrady wynosił 27,6 mln zł. Jest to prawie o 6,5 mln zł mniej niż w roku poprzednim. Warto podkreślić, że jest to wynik uzyskany po uwzględnieniu wyłącznie kwot zawartych na umowie o projekt i budowę. Do podanej średniej nie zostały wliczone wydatki związane z przygotowywaniem dokumentacji podczas planowania inwestycji, przeprowadzeniem badań archeologicznych czy wykupem nieruchomości znajdujących się na obszarze planowanej trasy.
Jeszcze w 2025 r. do użytku ma zostać oddany fragment autostrady A2 między Siedlcami a Białą Podlaską o długości 63 km. Planowany całkowity koszt realizacji to 2,9 mld zł. Oznacza to, że budowa kilometra tego odcinka wyniesie ok. 46 mln zł.
Ile kosztuje kilometr drogi ekspresowej w Polsce?
Średni koszt budowy autostrady jest porównywalny do wydatków potrzebnych na stworzenie „ekspresówki”. Wpływa na to kilka czynników. Oba rodzaje dróg są budowane w podobnej technologii – z użyciem mieszanek mineralno-asfaltowych lub z betonu cementowego.
Niezależnie od wybranej konstrukcji nawierzchni, trasy klasy A i S przeważnie projektuje się na 30-letni okres użytkowania. Budowa dróg ekspresowych niekiedy jest droższa niż w przypadku autostrad, ze względu na to, że na tego rodzaju trasach częściej występują węzły i skrzyżowania – poza obszarem zabudowanym odległość między nimi wynosi minimum 5 km, a w terenie zabudowanym 3 km. Przy autostradach jest to kolejno 15 i 5 km. Większa częstotliwość skrzyżowań i węzłów wiążę się więc z wydatkami na ich budowę.
A więc ile kosztuje kilometr drogi ekspresowej w Polsce? Według danych GDDKiA w 2021 roku średnie wydatki kształtowały się na poziomie 35,4 mln zł za 1 km. W 2020 roku było to aż 45,6 mln zł. Tą wartość znacznie zawyżyła ponad 2-miliardowa inwestycja w budowę odcinka Rzeszów Południe-Babica. Projekt uwzględniał budowę tunelu o długości 2 km, 6 estakad i 2 wiaduktów, a średni koszt 1 km wyniósł ponad 217 mln zł.
Jednym z najdroższych odcinków drogi ekspresowej w Polsce jest fragment trasy S7 Naprawa-Skomielna Biała. Ma on nieco ponad 2 km, a kosztował 969 ml zł. Inwestycja ta wymagała wydrążenia i asfaltowania tunelu, co pochłonęło aż 900 ml zł. Oznacza to, że wybudowanie kilometra tej ekspresówki kosztowało ok. 485 mln zł.
Do końca 2025 r. ma zostać w pełni uruchomiony odcinek S3 o długości 33 km między Wolinem a Troszynem. Łączny koszt tej realizacji to ponad 1,75 mld zł. Wybudowanie kilometra ekspresówki S3 pochłonęło ok. 53 mln zł.
Ile kosztuje przejazd autostradami w Polsce?
Przejazd niektórymi odcinkami autostrad w Polsce jest płatny. Dotyczy to m.in. fragmentu A1 między Rusocinem a Nową Wsią (Gdańsk-Toruń). Wysokość opłat jest uzależniona od kategorii pojazdu oraz przejechanego dystansu.
| Kategoria | Rodzaj pojazdu |
|---|---|
| Kategoria 1 | Pojazdy z dwiema osiami, bez podwójnych kół, nie ciągnące przyczepy |
| Kategoria 1a | Motocykle |
| Kategoria 2 | Pojazdy z dwiema osiami i przynajmniej jednym zestawem podwójnych opon |
| Kategoria 2a | Pojazdy z więcej niż dwiema osiami, bez podwójnych kół |
| Kategoria 3 | Pojazdy z trzema osiami i przynajmniej jednym zestawem podwójnych kół |
| Kategoria 4 | Pojazdy z więcej niż trzema osiami i przynajmniej jednym podwójnym zestawem kół |
| Kategoria 5 | Pozostałe pojazdy nieujęte w kategorii 1-4 |
Źródło: https://a1.com.pl/kalkulator-oplat-i-planowanie-podrozy/
Aktualne stawki na 2025 r. sprawdzisz w poniższej tabeli.
Z opłatą wiąże się również przejazd autostradą A2 między Koninem a Świeckiem. W przypadku tej drogi stawka również jest uzależniona od kategorii pojazdu i przejechanego odcinka. Przykładowo, poruszając się autem osobowym między Wrześnią a Jordanowem zapłacisz 82 zł.
Płatny pozostaje także odcinek autostrady A4 między Krakowem a Katowicami. Opłaty są pobierane zarówno na bramkach w Balicach, jak i Mysłowicach. Podróżując samochodem o dwóch osiach, za pokonanie całej trasy zapłacisz więc 34 zł. Dokładne stawki znajdziesz w poniższej tabeli.
| Kategoria | Rodzaj pojazdu | Opłata |
|---|---|---|
| Kategoria 1 | Motocykle Pojazdy samochodowe o dwóch osiach | 8 zł 17 zł |
| Kategoria 2 | Pojazdy samochodowe o dwóch osiach, z których co najmniej jedna wyposażona jest w koło bliźniacze i pojazdy samochodowe o dwóch osiach z przyczepami | 30 zł |
| Kategoria 3 | Pojazdy samochodowe o trzech osiach i pojazdy samochodowe o dwóch osiach, z których co najmniej jedna wyposażona | 30 zł |
| Kategoria 4 | Pojazdy samochodowe o więcej niż trzech osiach, pojazdy samochodowe o trzech osiach z przyczepami i pojazdy o więcej niż trzech osiach z przyczepami | 52 zł |
| Kategoria 5 | Pojazdy spoza kategorii 1-4 oraz te, których wymiary, nacisk na oś lub ciężar przekraczają normy określone w przepisach o ruchu drogowym | 52 zł |
Źródło: https://www.autostrada-a4.com.pl/pl/oplaty/oplaty-i-sposoby-wnoszenia-oplat-cennik
Warto wiedzieć
- Koszt budowy autostrady jest zmienny w zależności m.in. od ukształtowania terenu i liczby obiektów inżynieryjnych (węzłów, estakad czy wiaduktów).
- Średni koszt 1 km autostrady w Polsce w 2021 roku wynosił 27,6 mln zł. Zbudowanie kilometra autostrady A2 między Siedlcami a Białą Podlaską, która ma zostać uruchomiona jeszcze w 2025 r. kosztowało ok. 46 mln zł.
- Wydatki na budowę dróg ekspresowych są porównywalne do tych ponoszonych podczas tworzenia autostrad.
